شمال ايران يكي از مراكز مهمي محسوب مي‌شود كه بخشي از تاريخ، فرهنگ و تمدن اين مرز و بوم را در دل خود جاي داده است. ايالت تاريخي گرگان نيز بخشي از شمال ايران را تشكيل مي‌داد كه به سهم خود حامل و ناقل بسياري از عناصر تاريخي و فرهنگي اين مردم به شمار مي‌آمد. تاريخ و تمدن اين خطه سخت با تاريخ ملي و عمومي مردم ايران پيوند خورده است، به ويژه زماني كه وقايع مهم 5000 سالۀ شمال و شمال شرق ايران مورد توجه و علاقه قرار بگيرند؛ از آن زماني كه اقوام آريايي از "ائيران وئجه" به سوي سرحدات ياد شده و شمال غرب ايران به حركت درآمدند، تا زماني كه هون‌ها و هياطله، اوغوزهاي ترك و تركمان، اوزبكان و ساير بيابانگردان ماوراء‌النهر و آسياي ميانه به مدت حدود 2000 سال به سوي مرزهاي شمال و شمال شرقي ايران هجوم آوردند، اين مردم ايالات خراسان و گرگان (استرآباد) بودند كه پس از هربار شكست بازهم در برابر مهاجمان قد برافراشته و سختي‌هاي بسياري را تحمل كردند. ايالت تاريخي گرگان در طول تاريخ به نام‌هاي هيركان، هيركانيا، و هركان، گولگان، جرجان و گرگان خوانده شده است. در كتيبۀ بيستون، اين ناحيه از جمله ساتراپ‌هاي (ايالات) عصر هخامنشي ايران معرفي شده‌ است. استان فعلي گلستان تقريبا همان محدودۀ گرگان تاريخي است كه در كتاب حاضر بررسي گرديده است. در كتاب بناها، كتيبه‌ها و سنگ‌نوشته‌هاي بناهاي تاريخي، سنگ مزارها و... همراه با شرح مسائل و حوادث قرن به قرن يا سلسله به سلسلۀ گرگان و ايران از نظر گذرانده شده است. در اين خطه، قديم‌ترين كتيبه‌ چوبي متعلق به صندوق روي مرقد امامزاده نور شهر گرگان به تاريخ 525 هـ . ق است و قديم‌ترين سنگ مزارها نيز مربوط به 777 و 782 هـ . ق و متعلق به گورستان شموشك هستند. كتاب داراي 5 نقشه و تصاوير فراوان است.