در اكتشافات باستان‌شناسي متعلق به فرهنگ‌هاي پيشين، سمبول‌هايي خدايي از جنس زن به دست آمده است كه عموما بيانگر قدمت پرستش «الهة مادر» و نقش زن در پيشبرد اهداف گوناگون آن جامعه است. در پژوهش حاضر، با تاكيد بر حضور زن در نقوش دورة ساساني، جايگاه زن در حوزة مذهب، سياست، اجتماع و تفكر و انديشه در آن دورة ساسانيان، بررسي شده است. اين بررسي، با تصاويري از نمادهاي آييني آن دوره، همراه است. لازم به ذكر است در اين پژوهش، به صورت ويژه نقش «آناهيتا» ـ كهن الگوي زن ايراني ـ ؛ بانو «پسينود» ـ همسر بهرام گور ـ؛ «آرزو» ـ كنيز بهرام گور ـ و...؛ بر روي آثار هنري دورة ساساني، مورد توجه قرار گرفته است.