مجموعه مقالاتي درباره «تاريخ»، تاريخنگاري، ماهيت تاريخ و مطالعات تاريخي است. در اين نوشتار چند مقاله با رويکردي تاريخي و در موضوعات گوناگون تحليلي و توصيفي گردآوري شده است که عمدتاً به سير حرکت تاريخ و مطالعات تاريخي نظر دارد. تحليلي تاريخي بر مواضع ارتدادي قبايل عرب، تاريخنگاري مورخان معاصر عرب و مکتبها و گرايشهاي آنان، امکان تاريخ‌نويسي بر اساس منابع شيعي، تاملاتي نظري در زمينه تاريخ مضاف، تاريخ اجتهاد و تقليد و تاثير آن بر انديشه سياسي شيعه، ديدگاههاي خاورشناس فرانسوي (صابرينا مروين) مطالعات تاريخي زنان، ضرورتها و بايستهها، مجسمهسازي در فقه و تاريخ، تحليل نشانههاي تاريخي ظهور، پژوهشي درباره مادر امام سجاد (ع) و تشيع و ايرانيان از جمله عناوين مقالات نگاشته شده در اين نوشتار است.