در كنگرة نويسندگان ايران در تيرماه 1325 در تهران، با شركت 60 تن از شاعران و نويسندگان، «احسان طبري» با ايراد خطابه‌اي نوآيين دربارة انتقاد و ماهيت هنر و زيبايی هنري نام و اعتبار بيش‌تري يافت. از آن‌جا كه متن اين خطابه، مسائل نظري نقد ادبي و هنري، با توجه به نظريات منتقدان معتبر جهاني را دربردارد، در زمان خود از تازگي برخوردار است. طبري در سال‌هاي بعد در مقاله‌ها و خطابه‌هايش دربارة نقد هنر و ادبيات به تدريج به جاي نقد و تحليل بي‌طرفانة واقعيات عيني به تكرار احكام جزمي حزب كمونيست شوروي در پيروي نويسندگان، شاعران و هنرمندان از مكتب رئاليسم سوسياليستي و پرهيز از هنر منحط بورژوايي پرداخت. چهارمين شماره از مجموعة «روشنگران ايراني و نقد ادبي» به ديدگاه احسان طبري دربارة نقد ادبي و هنر، فرهنگ ايران و سياست درست فرهنگي در كشور و خصوصيات شعر و نثر طبري، نيز معرفي آثار وي اختصاص يافته است.