پديدة مهاجرت نويسندگان و شعرا به دلايل سياسي و اجتماعي و پيامدهاي فرهنگي آن، كه گاهي موجب پيدايش گرايش ادبي خاصي در بيرون از مرزهاي كشور مي‌شود، در ايران و جهان پديدة تازه‌اي نيست. در طول تاريخ، سرزمين‌ها و فرهنگ‌هاي مختلف، بارها شاهد چنين پديده‌اي بوده و هستند، زيرا همواره كساني بوده‌اند كه يا آثارشان مورد پسند حاكمان وقت نبوده و اين امر موجب تبعيد يا مهاجرت اجباري آنان مي‌شده است، يا آن‌چنان در فشار و محدوديت‌هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي بوده‌اند كه گاه به اختيار، تن به مهاجرتي ناخواسته داده‌اند. ابعاد كيفيت اين مهاجرت‌ها نيز در سرزمين‌ها و ادوار مختلف متفاوت بوده است. اثر حاضر مقدمه‌اي است در اين زمينه و نگارنده طي آن مي‌كوشد تا به معرفي و شناخت ادبيات مهاجرت و تبعيد در كشورهاي مختلف و نيز ايران بپردازد.