بخش‌هايي از مباحث اين مجموعه، پيش از اين به تناسب موضوع در فصل‌نامه‌ي "بررسي‌هاي نظامي" شماره‌هاي 15، 16، 19، 20 و 21، فصل‌نامه‌ي "پانزده خرداد" شماره‌هاي 23 و 24، هم‌چنين ماه‌نامه‌ي "اطلاعات سياسي ـ اقتصادي" شماره‌ي 96-95 چاپ گرديده است. مطالب اين كتاب در قالب سه بخش: ويژگي‌هاي ژئوپوليتيك ايران، آثار علايق ژئوپوليتيك قدرت‌هاي جهاني، و جهت‌گيري‌هاي سياست خارجي تدوين شده است. نويسنده سياست خارجي ايران را در واكنش به عملكرد قدرت‌هاي مداخله‌گر، شامل سه الگوي بي‌طرفي، انطباق رضايت‌آميز، و اعتراضي مي‌داند. وي بر اساس اين سه الگو، چهار ديدگاه را درباره‌ي تاثير ژئوپولتيك بر جهت‌گيري‌هاي سياست خارجي مطرح مي‌سازد: 1- كشور ايران در صورت اتخاذ استراتژي‌ بي‌طرفي مي‌تواند با عدم ورود به مناقشات بين‌المللي، منافع خود را تامين نمايد و از كشمكش‌ با قدرت‌هاي جهاني برحذر باشد. 2- سياست خارجي ايران محكوم ويژگي‌هاي ژئوپولتيك آن است و چاره‌اي جز انطباق با شرايط حاكم بر عرصه‌ي مناسبات بين‌المللي و سازش با قدرت‌هاي جهاني ندارد. 3- با اعتراض و تجديدنظرطلبي و مقابله با قدرت‌هاي حاكم جهاني مي‌توان حقوق ايران را اعاده و از منافع مالي دفاع نمود. 4- با شناخت واقعي جايگاه ايران و با توجه به نقشي كه اين شكور مي‌تواند با توجه به ظرفيت اقدام در عرصه‌ي مناسبات منطقه‌اي و جهاني برعهده داشته باشد، با رويكردي تعامل‌گرايانه به جاي تقابل‌گرايانه، منفعلانه و بي‌طرفانه از منافع ملي حفاظت و حراست نمايد و نقشي مثبت و سازنده در قبال بحران‌هاي منطقه‌اي و جهاني داشته باشد.